Kwas foliowy większości z nas kojarzy się wyłącznie z witaminą dla kobiet ciężarnych, jako że ma ogromne znaczenie jeżeli chodzi o przebieg ciąży i rozwój płodu. W rzeczywistości, powinien się znaleźć w diecie każdego z nas – jest bowiem niezbędny do właściwego funkcjonowania całego organizmu. Co ciekawe, wpływa on również pozytywnie na nasze samopoczucie.
Czym jest kwas foliowy?
Kwas foliowy, nazywany również witaminą B9, folacyną czy kwasem pteroiloglutaminowym, to witamina z grupy B należąca do grupy rozpuszczalnych w wodzie. Jest substancją egzogenną, czyli taką, której organizm nie jest w stanie samodzielnie wytworzyć. W związku z tym, konieczne jest dostarczanie jej razem z pożywieniem.
Warto również zdawać sobie sprawę z faktu, że kwas foliowy jest wyjątkowo wrażliwy na oddziaływanie światła i wysokiej temperatury – podczas gotowania straty sięgać mogą nawet 90 procent. Chroni go natomiast dodatek witaminy C. W żywności kwas foliowy występuje pod postacią folianów.
Rola kwasu foliowego w organizmie
- Wpływa na regulowanie funkcjonowania i rozwoju wszystkich komórek;
- Korzystanie oddziałuje na działanie mózgu i systemu nerwowego;
- Bierze udział w tworzeniu noradrenaliny i serotoniny;
- Jest niezbędny do produkcji czerwonych krwinek;
- Bierze udział w tworzeniu soku żołądkowego;
- Usprawnia pracę układu pokarmowego;
- Chroni przed rozwojem nowotworów;
- Zwiększa odporność organizmu poprzez udział w powstawaniu białych krwinek;
- Działa kojąco i uspokajająco.
Wpływ kwasu foliowego na rozwój płodu
Kwas foliowy zabezpiecza przed uszkodzeniami tak zwanej cewy nerwowej u płodu, która stanowi związek układu nerwowego człowieka. Powstaje ona w 2-4 tygodniu ciąży, a następnie zamyka się, by w późniejszym okresie przekształcić się w rdzeń kręgowy i mózg. Gdy w czasie tego procesu dojdzie do zakłóceń, nastąpić może zatrzymanie rozwoju mózgu i rdzenia kręgowego na skutek kontaktu tych organów z płynem owodniowym. Najczęstsze konsekwencje takiego stanu to rozszczep kręgosłupa, bezmózgowie i przepuklina mózgowa.
Witamina B9 bierze również udział w zachowaniu kodu genetycznego i przekazywaniu cech dziedzicznych komórek oraz wpływa pozytywnie na wagę i rozwój noworodków. Więcej informacji na ten temat znaleźć można pod adresem: http://www.swiadomemacierzynstwo.com/kwas_foliowy.
Dzienne zapotrzebowanie na witaminę B9
Optymalna dzienna dawka kwasu foliowego, jaka powinna być przyjmowana przez osobę dorosłą to około 0,4 miligrama. W ciąży jest ona większa, co należy ustalić indywidualnie wraz z lekarzem. Zwykle do końca trymetru przyjmuje się witaminę B9 w dziennej dawce wahającej się od 0,4 do 1 miligrama.
Skutki niedoboru kwasu foliowego
Przyczyną niedoboru witaminy B9 może być zarówno niewłaściwa dieta, jak i przewlekłe choroby układu pokarmowego, stosowanie restrykcyjnych diet odchudzających czy nadużywanie alkoholu. Narażone są na niego również kobiety przyjmujące doustne środki hormonalne.
Do najczęstszych skutków niedoboru kwasu foliowego zalicza się:
- Przemęczenie, bezsenność, problemy z koncentracją;
- Stany lękowe, depresję, nadmierną drażliwość;
- Zaburzenia funkcjonowania przewodu pokarmowego objawiające się brakiem apetytu, nudnościami, biegunką;
- Osłabienie wchłaniania substancji pokarmowych z przewodu pokarmowego;
- Anemię megaloblastyczną;
- Zahamowanie wzrostu u dzieci.
Niedobór witaminy B9 jest wyjątkowo niebezpieczny dla kobiet w ciąży – może bowiem prowadzić do wystąpienia poważnych wad rozwojowych układu nerwowego płodu, a nawet poronienia.
Skutki nadmiaru witaminy B9
U części osób, długotrwały nadmiar kwasu foliowego może przyczyniać się do tworzenia w moczu szkodliwych kryształów folacyny. Wystąpić mogą również zaburzenia układu pokarmowego i nerwowego oraz alergiczne odczyny skórne.
Naturalne źródła kwasu foliowego
Dobrymi źródłami witaminy B9 są zielone warzywa liściaste takie, jak kapusta, sałata, cykoria, szpinak czy brukselka, kiełki, nasiona roślin strączkowych takich, jak soja, fasola, bób, soczewica oraz groch, drożdże i wątroba.
Uwaga! Warzywa bogate w kwas foliowy powinno się zjadać na surowo lub po krótkim gotowaniu na parze – będziemy mieć wówczas gwarancję minimalnych strat substancji odżywczych w nich zawartych.
