Często nie zdajemy sobie sprawy z negatywnych konsekwencji niedoborów witaminowo-mineralnych. Kiedy w diecie brakuje cennych składników odżywczych, podupada zdrowie i pogarsza się samopoczucie psychiczne. Tymczasem zróżnicowana i oparta na wartościowych produktach dieta jest prostym sposobem na uniknięcie wielu problemów zdrowotnych. Dowiedz się, jakie są skutki deficytu witaminy B1 oraz jak go uzupełnić.
Czym jest witamina B1 i jaką pełni rolę w organizmie?
Witamina B1, zwana także tiaminą, należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie. W pierwszej połowie XX wieku wyodrębnił ją z otrębów ryżowych polski naukowiec, Kazimierz Funk, który prowadził badania nad chorobą beri-beri. To ciężkie schorzenie układu nerwowego jest skutkiem właśnie poważnych niedoborów tiaminy w ustroju.
Witamina B1 spełnia wiele istotnych funkcji, w tym wspiera pracę systemu nerwowego, serca oraz mięśni, wzmacnia odporność, umożliwia prawidłowe spalanie glukozy, pomaga kontrolować ośrodek głodu i sytości. Skutki jej deficytu są bardzo niebezpieczne dla zdrowia. Kto jest najbardziej narażony na niedobór? W grupie ryzyka znajdują się alkoholicy, gdyż częste sięganie po procenty uniemożliwia prawidłowe przyswajanie się tiaminy z pożywienia. Ponadto na niedobory narażone są osoby w podeszłym wieku, diabetycy, osoby po operacji bariatrycznej, chorzy na nerki, którzy muszą chodzić na dializy. Również sięganie po środki odwadniające (leki, herbatki ziołowe) może doprowadzić do nadmiernego wypłukiwania się witaminy B1 z organizmu. Niestety, czasami osoby, u których występuje niedobór tiaminy, nie są go świadome. Tymczasem objawy deficytu bywają bardzo uciążliwe.
Jakie są sygnały niedoboru witaminy B1 w organizmie?
Wczesne sygnały czasami łatwo jest przeoczyć. Należą do nich: utrata łaknienia, częste zmęczenie, poirytowanie, słaby refleks, uczucie mrowienia w rękach i nogach, osłabienie siły mięśniowej, problemy ze wzrokiem (rozmyty obraz), mdłości, wymioty, spowolnienie akcji serca, które skutkuje zawrotami głowy i osłabieniem, duszności. Duży niedobór witaminy B1 może skutkować nawet delirium (majaczeniem), w trakcie którego chory nie jest w stanie racjonalnie myśleć. W skrajnych przypadkach brak tiaminy powadzi do zespołu Wernickego-Korsakowa, który wiąże się z uszkodzeniem mózgu i objawia się m.in. zaburzeniami pamięci, apatią, problemami z logicznym rozumowaniem. Taki stan najczęściej jest jednak związany z ciężkim alkoholizmem.
Tiamina jest dosyć szeroko rozpowszechniona w produktach żywnościowych. Jej obfitym źródłem są drożdże, zarówno piwne, jak i piekarskie. Sporo witaminy B1 dostarcza także wieprzowina (szczególnie polędwica wieprzowa). Spośród produktów roślinnych jej niedobory pomaga uzupełnić soja, biała fasola, zielony groch, kalafior, orzechy makadamia. Mniejsze dawki kryją się w wielu innych artykułach, bardzo łatwo dostępnych w każdym sklepie spożywczym. Przykładami są banany, jabłka, jagody, truskawki, kapusta, marchew, pomidory, ziemniaki, ryby (łosoś, pstrąg), jajka. U dzieci, młodzieży i dorosłych, których jadłospis jest zróżnicowany i oparty na zdrowych, domowych posiłkach, nie powinien wystąpić niedobór tiaminy. Jeżeli jednak jadłospis jest ubogi w artykuły w nią obfitujące, wówczas wskazana jest suplementacja. Pamiętaj, żeby suplementy diety wybierać rozsądnie. Jeżeli szukasz preparatu witaminowego dla dziecka, wybierz sprawdzony, dobrej jakości produkt, dedykowany specjalnie dla jego grupy wiekowej. W ten sposób Twoja pociecha otrzyma optymalne dawki witamin, wspierających jego rozwój i dbających o odporność.
Piśmiennictwo:
Gruszczyńska A. Witaminy z grupy B – naturalne źródła, rola w organizmie, skutki awitaminozy. Postępy Fitoterapii 2009(4): 229-237
Berkheiser K. 11 Signs and Symptoms of Thiamine (Vitamin B1) Deficiency. https://www.healthline.com/nutrition/thiamine-deficiency-symptoms Data dostępu: 27.11.2018
